sociaaldemocratisch

Sociaaldemocratisch is een term die verwijst naar de sociaaldemocratische traditie in politiek en beleid. Het beschrijft een benadering die streeft naar sociale rechtvaardigheid en democratische besluitvorming binnen een markteconomie, door middel van hervormingsgerichte instrumenten zoals regelgeving, progressieve belasting en uitgebreide publieke voorzieningen.

De term is afgeleid van sociaaldemocratie, een arbeidersbeweging uit de negentiende eeuw die via democratische middelen de arbeidsomstandigheden en sociale zekerheid wilde verbeteren. In het Nederlands taalgebied verwijst sociaaldemocratisch vaak naar standpunten, beleid of partijen die deze traditie omarmen.

Kernwaarden omvatten democratie, rechtsstaat en gelijke kansen; een actieve staat die sociale zekerheid en toegankelijke zorg en onderwijs garandeert; een progressief belastingsysteem en herverdeling; sterke arbeidsrechten; en een combinatie van marktwerking met regulering en publieke dienstverlening. Sociaaldemocratie streeft naar economische efficiëntie in combinatie met sociale rechtvaardigheid, doorgaans via geleidelijke hervormingen in plaats van radicale omwentelingen.

In West-Europese politiek worden sociaaldemocratische partijen meestal gezien als centrumlinkse partijen die regelmatige coalitiepartners vormen. Beleidsprioriteiten zijn vaak uitbreiding van het sociale vangnet, betaalbare gezondheidszorg en onderwijs, en economische regulering ter bevordering van werkgelegenheid en inkomensgelijkheid.

Kritiek richt zich op kosten en efficiëntie, terwijl voorstanders wijzen op duurzame groei door investeringen in menselijk kapitaal en solidariteit.