slijtagehoeveelheden

Slijtagehoeveelheden is een term die verwijst naar de hoeveelheid materiaal die verloren gaat door slijtage in een tribologisch contact. Ze kunnen worden uitgedrukt als massa-slijtage (Δm), volume-slijtage (ΔV) of als gerelateerde slijtageparameters zoals een slijtagecoëfficiënt of slijtagegraad. In de tribologie is een gangbare benadering het Archard-model, waarin het slagveld van slijtage wordt gekoppeld aan de totale slijtagevolume V via V = k × (L × F)/H, waarbij k een dimensionless slijtagecoëfficiënt is, L de totale slidingafstand, F de normale belasting en H de hardheid van het zachtste materiaal. Dit biedt een manier om slijtagehoeveelheden te koppelen aan operationele belastingen en materiaaleigenschappen.

Meetmethoden voor slijtagehoeveelheden omvatten gravimetrische metingen (wegen van proefmonsters voor en na een test om Δm te bepalen), volumebepaling via profilometrie of 3D-scanning (om ΔV uit de materiaalverliezen af te leiden), en microscopische/oppervlakteanalyse om slijtagevormen te karakteriseren. In laboratoriumtests worden vaak tests als pin-on-disk, block-on-ring en vier-ball toegepast om slijtagegevoelige parameters te kwantificeren. De resultaten worden meestal uitgedrukt als volumeverlies (mm^3), massaverlies (mg of g) of als slijtagecoëfficiënten of slijtage-snelheden.

Veelgebruikte eenheden zijn onder meer millimet cubic per N·m (mm^3/(N·m)) voor slijtagevermogen, milligram per afstand of per belasting en conversies tussen Δm en ΔV via ΔV = Δm/ρ, waarbij ρ de dichtheid is. Slijtagehoeveelheden hangen sterk af van factoren zoals contactdruk, slidingsnelheid, temperatuur, smering, materiaalcombinatie en oppervlakteafwerking. Ze zijn essentieel voor materiaalkeuze, ontwerpoptimalisatie en onderhoudsplanning bij mechanische systemen.