skeletspierverlamming

Skeletspierverlamming is het verlies of een ernstige vermindering van de mogelijkheid om skeletspieren vrijwillig te bewegen. Het treedt op door schade aan het motorische zenuwstelsel, de perifere zenuwen, de neuromusculaire junctie of de spieren zelf. De verschijningsvorm kan variëren van lokale zwakte tot totale verlamming van meerdere spiergroepen, vaak gepaard gaande met verlies van reflexen en verminderde spiercontrole.

Oorzaken en mechanismen zijn gevarieerd. Ze worden doorgaans in vier groepen ingedeeld: stoornissen van de motorische neuronen (bijv. amyotrofische laterale sclerose, spinale musculaire atrofie), perifere zenuwen (bv. zenuwletsel, polyneuropathie), neuromusculaire junctie (bv. myasthenia gravis, Lambert-Eaton syndroom) en de skeletspieren zelf (bijvoorbeeld bepaalde myopathieën, inflammatoire of metabole aandoeningen). Ook acute achtereenvolgende aandoeningen zoals beroerte, Guillain-Barré syndroom of botulisme kunnen plotselinge verlamming veroorzaken.

Symptomen en klinische presentatie hangen af van de oorzaak maar omvatten doorgaans zwakte, verminderde coördinatie, mogelijk spieratrofie, fasciculaties en in ernstige gevallen ademhalingsproblemen vanwege uitval van ademhalingsspieren. Verlies van beweging kan gepaard gaan met gevoelsstoornissen of pijn, afhankelijk van de betrokken zenuwstructuren.

Diagnose gebeurt via een combinatie van anamnese, neurologisch onderzoek en aanvullende onderzoeken. Deze kunnen elektromyografie en zenuwgeleidingsonderzoek, beeldvorming (bv. MRI), bloedtests, stofwisselingstesten en soms een cerebrospinale punctie omvatten. Specifieke aandoeningen vereisen gerichte diagnostiek en immunologische tests.

Behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Algemene principes zijn stabilisatie, ademhalingsondersteuning indien nodig, fysiotherapie en revalidatie, en het behandelen van de oorzaak waar mogelijk (bijv. plasmaparese of IVIG bij Guillain-Barré, anticholinesterase medicijnen en immuuntherapie bij myasthenia gravis). Prognose varieert sterk per aandoening en bereik van verlamming; sommige oorzaken zijn reversibel, andere chronisch progressief. Complicaties zoals longontsteking, decubitus of contracturen vereisen preventie en vroege interventie.