shotgunachtig

Shotgunachtig is een Nederlandse bijvoeglijke naamwoord, gevormd uit het Engelse woord shotgun en het achtervoegsel -achtig, en betekent letterlijk “als een shotgun” of “shotgun-achtig”. Het wordt gebruikt om een eigenschap te beschrijven die doet denken aan de brede, ongerichte verspreiding van een shotgun-schot: een snelle, brede dekking of willekeurige sampling in plaats van gerichte, nauwkeurige targeting. Het woord komt vooral voor in informeel of specialistisch jargon binnen wetenschappelijke en technologische contexten, maar maakt geen deel uit van de standaardtaal.

In praktijken verwijst shotgunachtig meestal naar methoden die een brede of willekeurige dekking nastreven. In de genetica kan men bijvoorbeeld spreken van een shotgunachtige sequencing, waarbij DNA in veel willekeurige fragmenten wordt geanalyseerd in plaats van gericht op lange, volledig uitgerolde stukken. Ook in data-analyse, softwareontwikkeling of ontwerp kan men het begrip tegenkomen wanneer meerdere, uiteenlopende onderdelen tegelijk worden onderzocht zonder een streng selectiecriterium.

Een kenmerk van de term is dat ze vaak informeel of veldspecifiek van aard is; zij beschrijft eerder een aanpak of eigenschap dan een formele definitie. Kritiekpunten omvatten de kans op inefficiëntie en gebrek aan focus, waarbij de breedte ten koste gaat van diepgang per onderwerp.

Zie ook: shotgun sequencing, shotgun approach, willekeurige sampling, heterogeen ontwerp.