schuilkelder

Een schuilkelder is een ondergrondse ruimte die bedoeld is als toevluchtsoord tijdens oorlogssituaties, bombardementen of andere noodgevallen. Ze is meestal gebouwd als onderdeel van een woning en bereikbaar via een trap of deur vanuit de woningkelder, of via een aparte toegang aan de buitenkant. De bedoeling is beschutting bieden tegen vallend puin, scherven en, bij dreiging van gifgas, tegen luchtverontreiniging. Een schuilkelder is doorgaans afgesloten met een stevige deur en voorzien van basisventilatie; bij grotere kelders kunnen ook wateropslag, voedsel of sanitaire voorzieningen aanwezig zijn, maar de voorzieningen variëren sterk.

Historisch gezien werd in de Lage Landen vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebouwd aan privé-schuilkelders als onderdeel van woningbouw en noodvoorzieningen. Na de oorlog raakten velen in onbruik; sommige kelders zijn bewaard als erfgoed of omgebouwd tot opslag of werkruimte. Tegenwoordig bestaan nog talrijke voorbeelden, zowel in oudere wijken als in restauratieprojecten.

Constructie en variatie: Schuilkelders variëren in grootte en afwerking. Ze zijn meestal van beton of metselwerk, met waterdichte afsluiting en een toegangsdeur die de ruimte bij bombardementen afschermt. Toegang kan via een binnendeur in de kelder leiden of via een buitentrap of -deur; afhankelijk van het bouwjaar en de lokale regelgeving kan de vorm variëren.

Later gebruik en erfgoed: In veel gevallen dienen schuilkelders nog steeds als opslagruimte of worden ze als historisch erfgoed onderhouden. Sommige zijn gerestaureerd of opengesteld voor het publiek, terwijl anderen afgesloten blijven. In moderne woningbouw wordt minder vaak een aparte schuilkelder opgenomen, maar tijdens rampscenario's blijven ze een bekend cultureel verwijspunt.