runofriverinstallaties

Run-of-river-installaties zijn waterkrachtcentrales die elektriciteit opwekken uit de stroming van een rivier zonder grootschalige opslag van water. In tegenstelling tot damcentrales met grote reservoirs berusten ze op de actuele rivierdebieten en is er meestal nauwelijks of geen significante opslag aanwezig.

Werking en ontwerp: water wordt via een intake en doorgaans een headrace of penstock naar de turbine geleid. Het ontwerp varieert: sommige installaties gebruiken een kleine dam of weir voor beperkte opslag, maar de opslag blijft beperkt. De keuze van turbine hangt af van head en debiet; veelgebruikte typen zijn Francis- en Kaplan-turbines, soms Pelton bij hoog head-scenario’s.

Voordelen en beperkingen: run-of-rivercentrales kennen vaak lagere kapitaalkosten en minder landopslag dan opslagcentrales, en kunnen lokaal elektriciteit leveren zonder grote dammen. Nadelen zijn variabiliteit door seizoensafhankelijke debieten en beperkte capaciteit om baseload te leveren. Milieukundige factoren zoals verstoring van rivierstroming en vissenmigratie kunnen optreden; mitigaties omvatten milieudebieten, vispassages en passeren van sediment.

Regelgeving en milieu: projecten vereisen milieu- en vergunningprocedures, met aandacht voor waterrechten, ecologische normen en mogelijke compensatie. De variabele productie vraagt vaak om netbalancering en aanvullende regelkracht of opslagoplossingen in het elektriciteitsnet.

Toepassing en schaal: wereldwijd komen run-of-river-installaties voor bij kleine tot middelgrote projecten langs rivieren en bergstromen, vaak in landelijke gebieden. Ze leveren een aanvulling op decarbonisatie van de elektriciteitsvoorziening, vooral waar grootschalige opslag niet haalbaar is.