rstrategieën

r-strategieën zijn een concept binnen de levensgeschiedenisleer in de ecologie en evolutiebiologie. De term verwijst naar een reproductiestrategie die gekenmerkt wordt door een hoge voortplantingssnelheid, snelle ontwikkeling en relatief weinig ouderlijke zorg per nakomeling, waardoor populaties onder gunstige omstandigheden snel kunnen groeien. De notatie r komt van het intrinsieke groeiritme van de populatie, en de bijbehorende theorie wordt vaak besproken naast de K-strategie, die verband houdt met de draagkracht van het milieu.

Belangrijke kenmerken van r-strategieën zijn onder andere kleinschalige lichaamsgrootte, korte generatie-tijd, sterke dispersiecapaciteit en het vermogen om te profiteren van onstabiele of onvoorspelbare omgevingen zoals verstoorde habitats. Deze soorten produceren vaak veel nakomelingen met een relatief lage overlevingskans per nakomeling; de selectie is gericht op kwantiteit boven kwaliteit, wat kan leiden tot boom- en bust-patronen in populaties.

Tegenwoordig wordt r/K-selectie gezien als een continuüm in plaats van een strikte tweedeling. Veel soorten vertonen gemengde strategieën en de relatieve voordelen van r- of K-eigenschappen hangen af van milieuomstandigheden, competitie en hulpbronbeschikbaarheid.

Voorbeelden die vaak als r-strategieën worden genoemd, zijn veel insecten, eenjarige planten, algen en sommige kleine zoogdieren en vissen die in verstoorde of variabele habitats voorkomen. Het begrip helpt bij het verklaren van patronen in kolonisatie, invasie en reacties op milieuwijzigingen, en biedt een kader voor het bestuderen van levensgeschiedenis en populatiedynamiek.