rozpuszczalnoci

Rozpuszczalność (rozpuszczalność substancji) to zdolność substancji do rozpuszczania się w danym rozpuszczalniku, prowadząca do utworzenia roztworu. W roztworach chemii rozpuszczalne substancje mogą rozpuszczać się w wodzie lub w innych rozpuszczalnikach; pojęcie dotyczy zarówno ciał stałych, jak i gazów. Roztwory mogą być nasycone, nienasycone lub przesycone; stan nasycenia zależy od temperatury, ciśnienia i składu roztworu.

Rozpuszczalność zależy od wielu czynników. Dla większości ciał stałych w wodzie rośnie z temperaturą; dla gazów w wodzie zwykle maleje przy wyższej temperaturze, a wzrasta przy wyższym ciśnieniu. Na rozpuszczalność wpływają także pH, obecność jonów wspólnych, rodzaj rozpuszczalnika oraz jego polarność. W praktyce substancje mogą tworzyć roztwory nasycone, nienasycone lub przesycone, a stan ten określa ilość substancji, która może się rozpuścić w danym warunku.

Opis i pomiar rozpuszczalności obejmują różne koncepcje. Dla słabo rozpuszczalnych soli obowiązuje stała solubility product (Ksp). W odniesieniu do gazów stosuje się prawo Henry’ego, które łączy rozpuszczalność gazu z ciśnieniem cząsteczkowym. Rozpuszczalność wyraża się w jednostkach takich jak g substancji na 100 g rozpuszczalnika, molarity (mol/L), mole fraction lub parts per million (ppm). Stan nasycenia odpowiada maksymalnej dopuszczalnej ilości substancji w danym roztworze.

Znaczenie rozpuszczalności obejmuje chemię analityczną, farmaceutyczną, ochronę środowiska oraz procesy przemysłowe, takie jak krystalizacja, odsalanie czy dobór odpowiedniego rozpuszczalnika do uzyskania pożądanego roztworu.