rootgevoel

Rootgevoel, ook wel gut feeling genoemd, is een intuïtieve indruk die iemand heeft bij een situatie of besluit, vaak snel en zonder bewuste redenering. Het begrip wordt in het dagelijks taalgebruik gebruikt om een onmiddellijke, subjectieve sensatie te benoemen die mensen ertoe aanzet een bepaalde richting te kiezen, zelfs als er weinig of geen expliciet bewijs voorhanden is. De term is letterlijk een metaforische verwijzing naar het idee dat het lichaam – en met name de darmen – een bron van informatie kan leveren die het verstand informeert.

In cognitieve en neurowetenschappelijke uitleg wordt vaak verwezen naar onbewuste verwerking: ervaringen en patronen uit het verleden worden snel afgewogen en leveren affectieve signalen die een voorkeur sturen. Een bekend kader is de somatische marker-hypothese van Antonio Damasio, die stelt dat lichamelijke gevoelens meespelen bij complexe beslissingen.

Rootgevoel kan nuttig zijn bij snelle beslissingen in onzekere situaties, maar is ook kwetsbaar voor biases en misleiding van feiten. Het risico bestaat dat mensen te veel vertrouwen op een gevoel en belangrijke discrepanties of tegenbewijzen negeren. Omgeving, expertise en reflectie kunnen de betrouwbaarheid vergroten: het combineren van een gezond gevoel met systematische analyse en feedback.

Relaties met verwante termen zijn intuïtie, instinct of hunch. Het begrip verschilt van op bewijs gebaseerde redenering, maar kan een rol spelen als eerste check of als startpunt voor verdere analyse.

Zie ook: somatische marker-hypothese; heuristieken en biases; besluitvorming.