rodzajow

Rodzaj, w kontekście językoznawstwa, to kategoria gramatyczna odnosząca się przede wszystkim do rzeczowników i wpływająca na zgodność innych części mowy, takich jak przymiotniki, zaimki czy czasowniki. W języku polskim wyróżnia się trzy rodzaje gramatyczne: męski, żeński i nijaki. Rodzaj wpływa na formy przymiotników i zaimków; w każdym przypadku przymiotnik i zaimek muszą zgadzać się z rodzajem, liczbą i przypadkiem rzeczownika.

Identyfikacja rodzaju bywa niejednoznaczna. Czasem decyzję podejmuje forma, czasem znaczenie; istnieją wyjątki, a niektóre rzeczowniki mogą mieć różny rodzaj w zależności od kontekstu. Przykłady: stół (męski), samochód (męski); kobieta (żeński), książka (żeński); okno (nijaki), dziecko (nijaki).

Poza znaczeniem gramatycznym, termin rodzaj używany jest także w ogólnym sensie jako synonim typu, gatunku lub kategorii. W potocznym języku mówimy np. o rodzajach rzeczy lub jedzenia.

W biologii termin rodzaj oznacza poziom klasyfikacji taksonomicznej (genus), wyższy od gatunku. Przykładowo, rodzaj Homo obejmuje gatunek Homo sapiens. W zapisie taksonomicznym nazwy rodzajowe pisane są kursywą.