reproductiestrategie

Reproductiestratie is een verzamelterm voor de kenmerken en keuzes die een organisme maakt om nakomelingen te produceren en op te voeden, met als doel het eigen reproductieve succes te maximaliseren. Het omvat het aantal en de grootte van nakomelingen, het moment van geboorte, de duur en intensiteit van ouderlijke zorg, en de structuur van voortplantingsrelaties (bijv. één partner of meerdere).

Organismen staan voor energetische en ecologische trade-offs: energie die naar groei en onderhoud gaat, kan ten koste gaan van het aantal of de kwaliteit van nakomelingen. Een strategie kan gericht zijn op veel nakomelingen met geringe ouderzorg, terwijl andere typen investeren in weinig nakomelingen met intensieve ouderzorg.

Voortplantingspatronen omvatten iteropariteit (meerdere voortplantingscycli gedurende het leven) en semelpariteit (één grote voortplantingscyclus gevolgd door sterfte). Parental investment en het voorkomen van partner-relaties beïnvloeden mede de strategie; samenlevingsvormen variëren van monogamie tot polygamie of polyandrie.

Omgevingsfactoren zoals hulpbronnen, predatie en de kans op nakomelingoverleving sturen de selectie van reproductiestrategieën. In de life-history theorie worden vaak de termen r-selected en K-selected gebruikt: r-soorten produceren talrijke nakomelingen onder hoge fertiliteit, terwijl K-soorten investeren in kwaliteit en ouderzorg bij lagere reproductie. Tegenwoordig zien velen dit als een continuüm van snelle tot langzame levensgeschiedenissen.

Voorbeelden: insecten en veel planten vertonen snelle reproductie, terwijl veel langlevende zoogdieren neigen naar langdurige ouderzorg. Bij mensen spelen zowel biologie als cultuur een rol, wat leidt tot variatie in reproductiestrategieën tussen bevolkings- en omgevingscontexten.