recristallisatie

Recristallisatie is een zuiveringstechniek in de chemie waarbij een zuivere vaste stof wordt verkregen door oplosbaarheidsverschillen. Een onzuivere stof wordt doorgaans opgelost in een geschikt oplosmiddel bij hoge temperatuur en daarna langzaam laten afkoelen, zodat de gewenste stof als kristallen uitkristalliseert terwijl de onoplosbare of minder oplosbare onzuiverheden in oplossing achterblijven.

De keuze van oplosmiddel is cruciaal: het moet bij hoge temperatuur veel van de stof oplossen en bij lage temperatuur slechts een klein deel. Vaak wordt een oplosmiddel bij hoge temperatuur gebruikt, soms wordt een mengsel van twee oplosmiddelen toegepast, of wordt een anti-solvent toegevoegd om kristallisatie te bevorderen. De gebruikelijke procedure omvat het oplossen van de stof in voldoende oplosmiddel bij warmte, het filtreren van eventuele onoplosbare bijproducten terwijl het warm is, het langzaam afkoelen of laten afkoelen zodat kristallisatie verder kan gaan, en tenslotte het filtreren, wassen met koud oplosmiddel en drogen.

Factoren die de opbrengst en zuiverheid beïnvloeden zijn onder meer de kwaliteit van het oplosmiddel, de temperatuurregeling, de snelheid van afkoeling, het formaat van de kristallen en mogelijke co-kristallisatie van onzuiverheden. Seeding kan worden gebruikt om de vorm en grootte van de kristallen te sturen.

Toepassingen zijn onder andere de zuivering van organische verbindingen, farmaceutische producten en aminozuren. Nadelen zijn onder meer beperkte toepasbaarheid voor zeer hoog oplosbare verbindingen en het risico van co-kristallisatie van onzuiverheden; in dergelijke gevallen kunnen chromatografie of distillatie betere alternatieven bieden.