rechtsgevolg

Rechtsgevolg is een juridisch begrip dat verwijst naar het gevolg dat een wet, een regel, een contract of een rechterlijk oordeel heeft voor de rechtspositie van betrokken personen. Het gaat om de rechten, plichten en rechtsposities die voortvloeien uit een bepaalde regeling of handeling, en om wat er juridisch gebeurt wanneer aan die regeling wordt voldaan of daarvan wordt afgeweken.

Het rechtsgevolg kan ontstaan uit verschillende bronnen, zoals wetgeving, contractvrijheid en jurisprudentie. Ook onbevoegde handelingen of feiten kunnen juridische gevolgen hebben als de wet of een overeenkomst daartoe verplicht of machtigt. Een belangrijk onderscheid is tussen het rechtssubejctieve gevolg (wat iemand wel of niet mag, moet of krijgt) en het feitelijke gevolg in de dagelijkse werkelijkheid; het rechtsgevolg is wat de wet daaraan relativeert en erkent.

Voorbeelden tonen de verscheidenheid van rechtsgevolgen: het aangaan van een contract creëert rechten en plichten voor de partijen; niet-nakoming kan ontbinding, schadevergoeding of boetes tot gevolg hebben; een erfenis wijzigt de juridische positie van erfgenamen; verjaring of verlies van rechten door tijdsverloop verandert eveneens de rechtspositie. In het brede rechtsgebied wordt onderzocht welk rechtsgevolg de wet of de contractpartij bedoeld heeft en hoe dit toegepast moet worden in concrete situaties.

Het begrip is een fundamenteel analyse-instrument binnen civiel- en bestuursrecht en wordt gebruikt om de werking en de reikwijdte van regels duidelijk te maken.

---