rechtsberoep

Rechtsberoep is een verzamelnaam voor het rechtsmiddel waarmee een partij tegen een rechterlijke of bestuursrechtelijke beslissing bij een hogere rechter kan opkomen. Het doel van een rechtsberoep is om de beslissing te toetsen, vaak met de mogelijkheid tot herbeoordeling van de zaak en/of van de toegepaste rechtsregels.

De belangrijkste vormen van rechtsberoep zijn hoger beroep, cassatie en administratief beroep. Hoger beroep gaat meestal naar een gerechtshof en laat de zaak opnieuw beoordelen op zowel feitelijke als juridische gronden. In sommige systemen kan nieuw bewijs worden ingebracht, afhankelijk van de regels van het rechtsgebied. Cassatie is een gespecialiseerde vorm van rechtsberoep bij een hoogste rechter (zoals de Hoge Raad) en richt zich meestal op juridische fouten in de beslissing; feiten worden zelden opnieuw vastgesteld. Administratief beroep betreft het aanwenden van een rechtsmiddel tegen besluiten van overheidsorganen bij administratieve hoven of rechtbanken, zoals een Raad van State in sommige landen.

Procederen in een rechtsberoep vereist doorgaans een tijdige indiening van de beroepschrift bij de juiste instantie, mogelijk vergezeld van griffiegelden en een samenvatting van de gronden van het beroep. De rechter onderzoekt vervolgens de aangevoerde gronden en kan de oorspronkelijke beslissing herzien, vernietigen of wijzigen, of de zaak terugverwijzen voor een nieuw oordeel. De overwegingen in een hoger beroep verschillen per rechtsgebied, maar gaan meestal over de juiste toepassing van het recht en de vormgeving van de procedure, eerder dan over volledig nieuwe feiten.

Gronden voor een rechtsberoep zijn onder meer verkeerde toepassing van het recht, schending van procedurele regels of onjuiste waardering van bewijs. Rechtsberoep is in veel systemen een cruciaal instrument om rechtsbescherming te waarborgen en beslissingen aan te spreken die als onjuist of onrechtvaardig worden ervaren.