quasiexperimenteel

Quasiexperimenteel onderzoek verwijst naar onderzoeksontwerpen die lijken op experimentele studies maar waarbij de toewijzing van deelnemers aan de behandelings- en controlegroepen niet volledig random is. In deze ontwerpen wordt wel een interventie gemanipuleerd en vergeleken, maar verschillen tussen groepen kunnen vooraf bestaan, waardoor de interne validiteit kan afnemen.

Een kenmerk van quasiexperimenteel onderzoek is de beperking in controle over externe factoren. Doordat de groepen niet random zijn toegewezen, kunnen selectiebiasen en andere confounders de waargenomen effecten beïnvloeden. Daarnaast spelen factoren zoals maturatie, historie en meetinstrumenten een rol als bedreigingen voor de geldigheid van de conclusies. Desondanks zijn quasi-experimenten waardevol wanneer randomisatie onpraktisch of onethisch is, bijvoorbeeld bij grootschalig beleid, educatieve programma’s of publieke gezondheidsmaatregelen.

Veelvoorkomende ontwerpsoorten zijn onder andere:

- Niet-equivalente controlegroep met voor- en na-metingen (pretest-posttest).

- Een onderbroken tijdreeksontwerp, waarbij meerdere metingen vóór en na de interventie worden vergaard.

- Regressie-onderbrekingsontwerp, waarbij deelnemers aan een grenswaarde worden toegewezen en de effecten rondom die grens worden onderzocht.

- Stepped-wedge-ontwerp, waarbij de interventie opeenvolgend voor verschillende groepen wordt uitgerold.

Analytisch worden methoden ingezet om bias te beperken, zoals propensity score matching, difference-in-differences, en instrumentele variabelen. Deze technieken proberen equivalence tussen groepen te benaderen of de richting van causale effecten te verduidelijken.

Toepassingsgebieden omvatten onder meer sociale wetenschappen, onderwijs, en volksgezondheid. Quasiexperimenteel onderzoek levert soms robuuste aanwijzingen op voor effectiviteit in realistische settings, maar de conclusies blijven gevoelig voor confounding en vereisen zorgvuldige interpretatie.