productiesnelheid

Productiesnelheid is de snelheid waarmee een productiesysteem goederen of diensten voortbrengt over een bepaalde tijd. De maatstaf wordt meestal uitgedrukt als eenheden per tijdseenheid, bijvoorbeeld stuks per uur. De productiesnelheid is afhankelijk van de snelheid van machines, inzet van personeel, batchgroottes en de tijd die nodig is voor opzetten, kwaliteitscontrole en onderhoud.

Nauwkeurige meting gebeurt doorgaans door de gerealiseerde output te relateren aan de gebruikte tijd: productiesnelheid = geproduceerd aantal stuks per tijd. Er is vaak sprake van een onderscheid tussen theoretische capaciteit (de maximale productie onder ideale omstandigheden) en effectieve capaciteit (rekening houdend met downtime, kwaliteitswerk en omsteltijden). In een productie- of assemblagelijn kan de snelheid ook per processtap worden gemeten.

Factoren die de productiesnelheid beïnvloeden zijn onder meer uitval en kwaliteitsafkeuring, change-overs en setuptijden, machine- en onderhoudsstilstand, inefficiënte werkomstandigheden, materiaalbeschikbaarheid en logistieke vertragingen, evenals productontwerp of procesvarianten die de doorstroomsnelheid beïnvloeden.

Aan deze concepten liggen methoden zoals takt-tijd en cyclustijd, bottleneckanalyse, lean-principes zoals SMED voor het verkorten van setup-tijden, line balancing en Kanban-systemen. Deze benaderingen richten zich op het verbeteren van doorstroming en het beperken van verspilling zonder afbreuk aan kwaliteit.

Toepassing: productiesnelheid wordt gebruikt bij capaciteitsplanning, benchmarking tussen lijnen en het stellen van realistische productiedoelstellingen. Een hoge productiesnelheid wijst niet automatisch op hoge efficiëntie of kwaliteit; de algehele prestatie hangt af van snelheid, betrouwbaarheid en kwaliteit in samenhang.