praindoeuropejskich

Praindoeuropejskich odnosi się do hipotetycznego języka macierzystego wszystkich języków indoeuropejskich, znanego jako praindoeuropejski (Proto-Indo-European, PIE). Termin ten często pojawia się w kontekście cech, słownictwa i struktur gramatycznych, które według rekonstrukcji miały istnieć w wspólnym przodku gałęzi takich jak germańska, romańska, słowiańska, bałtycka, indoirankijska, helleńska i anatolijska.

Rekonstrukcja PIE opiera się na metodzie porównawczej: naukowcy identyfikują podobieństwa między językami potomnymi, wyróżniają wzorce fonetyczne i morfologiczne oraz odtwarzają formy archetypiczne za pomocą form rekonstrukcyjnych, oznaczanych gwiazdką. PIE charakteryzował się bogatym systemem fleksji i deklinacji, rozbudowaną frazeologią czasownikową z aspektami i trybami, a także zjawiskami takimi jak ablaut (arytmetyka samogłoskowa). Występowały trzecie liczby (singular, dual, plural) i rozbudowany system przypadków, a także rodzajniki i zgody.

Datowanie i miejsce pochodzenia praindoeuropejskich bywają przedmiotem sporów. Najpowszechniej omawiane hipotezy to hipoteza kurganów (Pontyjskie, północno-wschodnie Morze Czarne) sugerująca powstanie około 4.5–3 tys. p.n.e., oraz hipoteza anatolijska wskazująca na wcześniejszy etap w Anatolii. Obie propozycje mają na celu wyjaśnienie rozprzestrzeniania się języków indoeuropejskich i powstania ich różnorodnych gałęzi.

PIE pozostaje fundamentem badań nad historią języków i kultury, a jego rekonstrukcje wpływają na zrozumienie związków międzycząstkowymi wielu współczesnych języków indoeuropejskich. W lingwistyce PIE służy także do analizy dawnych kontaktów i migracji ludów.