peaksgewijze

Peaksgewijze is een Nederlandse term die wordt gebruikt om een patroon te beschrijven waarin veranderingen optreden in duidelijke pieken. In zo’n patroon stijgt of daalt de waarde in afzonderlijke pieken en worden de tussenliggende perioden gekenmerkt door relatief lagere waarden. Het woord wordt soms gezien als leenwoord uit het Engels peakswise; in regulier Nederlands wordt ook gesproken van een piekpatroon of van een patroon met pieken.

Toepassingsgebieden zijn onder meer statistiek en econometrie bij tijdreeksen, signaalverwerking, en in biologie of geneeskunde waar responscurves of invoerreeksen duidelijke pieken vertonen. Veelal gaat het om data die niet geleidelijk maar in stapjes met pieken verandert, waarbij de analyse gericht is op het identificeren van de pieken en hun kenmerken.

Kenmerken van een peaksgewijs patroon zijn onder meer: discrete maxima of pieken, variatie in de hoogte van de pieken, en interplausibele intervallen tussen opeenvolgende pieken (die regelmatig of onregelmatig kunnen zijn). Het patroon kan seizoensinvloeden, episodische gebeurtenissen of andere piekveroorzakende factoren weerspiegelen. Voor nauwkeurige interpretatie is het belangrijk duidelijke definities te geven van wat als een piek telt en hoe pieken worden vastgesteld, bijvoorbeeld via drempelwaarden of lokale maxima.

Let op: peaksgewijze wordt in vakteksten gebruikt als beschrijvend label. In sommige gevallen verdient men helderheid door alternatieve termen te kiezen zoals piekpiekpatroon of stapgewijs met pieken, afhankelijk van de context en de gebruikte detectiemethoden. Voorbeelden zijn omzet- of responsveranderingen die duidelijk pieken vertonen tijdens specifieke gebeurtenissen.