patentbescherming

Patentbescherming is het juridische recht dat aan een uitvinder of houder van een octrooi wordt toegekend om een uitvinding voor een beperkte periode exclusief te exploiteren. Het doel is stimulering van innovatie door investeringen en risico’s te verantwoorden. Een octrooi geeft de houder het recht anderen te verbieden de uitvinding te vervaardigen, te gebruiken of te verkopen zonder toestemming, maar alleen in de rechtsgebieden waar het octrooi is verleend. De bescherming is doorgaans twintig jaar, mits jaarlijks onderhoud wordt betaald.

Om octrooieerbaar te zijn, moet een uitvinding aan verschillende criteria voldoen: nieuwheid, een inventieve stap (niet evident voor vakgenoten) en industriële toepasbaarheid. Ook moet de uitvinding concreet uitvoerbaar zijn. Sommige onderwerpen komen in bepaalde rechtsgebieden niet in aanmerking, zoals abstracte wiskundige concepten of medische behandelmethoden, of vereisen aanvullende criteria die per jurisdictie kunnen variëren. Ook bedoelde technische aspecten zijn doorgaans vereist.

Bescherming is territoriaal: een octrooi geldt slechts in de landen of regio’s waarin het is verleend en behouden. Via het Europese octrooi (via het Europees Octrooibureau) kan men bescherming in meerdere lidstaten verkrijgen, maar elke jurisdictie moet apart worden onderhouden. Internationalisering kan ook via de PCT-route worden ingezet als stap naar nationale octrooien.

De aanvraagprocedure verloopt via patentbureaus, zoals het Nederlandse Octrooicentrum Nederland (onder RVO) voor nationale octrooien of het Europees Octrooibureau voor een Europees octrooi. Na verlening blijft onderhoud vereist. Bij inbreuk kan de houder handhaving afdwingen en licenties verstrekken. Patentbescherming bevordert innovatie, maar brengt kosten en verplichtingen met zich mee.