overstromingsbeheersing

Overstromingsbeheersing is het geheel van maatregelen, beleidsinstrumenten en processen die gericht zijn op het voorkomen en beperken van schade door overstromingen en op het vergroten van de veerkracht van gebieden en samenlevingen. De aanpak omvat zowel fysieke infrastructuur als ruimtelijke planning, calamiteitenplanning en economische en ecologische afwegingen. Doeleinden zijn onder meer het voorkomen van dijkdoorbraken, het beperken van wateroverlast in stedelijke en landelijke gebieden, en het verkleinen van economische schade en risico’s voor mensen.

Belangrijke onderdelen zijn fysieke infrastructuur en waterbeheer, zoals dijken en keringen, sluizen en pompen, waterbergings- of retentiegebieden en drainage. Daarnaast spelen ruimtelijke ordening en landgebruik een cruciale rol: ontwerpen van gebouw- en gebiedsvisies die rekening houden met overstromingsrisico’s, ruimte bieden aan overstromingsvrije zones en het inzetten van groene en natte infrastructuur die tijdelijk water kan vasthouden. Digitale hulpmiddelen zoals hydrologische modellen, hazard maps en vroegtijdige waarschuwingen ondersteunen risicobeoordeling en besluitvorming. Preventie en bescherming gaan hand in hand met mitigatie en adaptatie aan klimaatverandering. Operationele aspecten omvatten noodplanning, evacuatie, response en latere herstel- en terugkeerstrategieën.

Beheersing vereist een geïntegreerd benadering van waterbeheer en samenwerking tussen overheden, waterschappen, gebiedsontwikkelaars en inwoners. Risicogeweten, langetermijn investeringen, kosten-baten afwegingen en transparante communicatie zijn kenmerkend. In veel landen is overstromingsbeheersing verankerd in wetten en regelgeving, aangevuld met internationale normen en best practices die lokaal worden toegepast en aangepast.