ouderrechten

Ouderrechten is een term die in de Nederlandse familie- en jeugdwet verwijst naar de rechten en plichten van ouders ten aanzien van hun kind. Het gaat hierbij vooral om het recht om mee te beslissen over de opvoeding, de verzorging, de gezondheid en de ontwikkeling van het kind, en om de bijbehorende plichten zoals zorgen voor huisvesting, voedsel, kleding en medische zorg. De belangen van het kind staan centraal bij de toepassing van ouderrechten.

Ouderlijk gezag vormt de kern van ouderrechten. Meestal hebben beide ouders gezamenlijk gezag over een kind vanaf de geboorte. Ook na scheiding kan het gezag vaak gezamenlijk voortgezet worden, tenzij de rechtbank anders beslist, bijvoorbeeld bij speciale omstandigheden. Belangrijke beslissingen over opvoeding, school, medische behandeling en verhuizing vereisen in principe overleg tussen de ouders. Dagelijkse zorg wordt vaak uitgevoerd door één van de ouders, maar beide ouders blijven verantwoordelijk voor het kind.

Naast gezag bestaan er ook financiële en zorgplichten. Ouders zijn in beginsel verplicht te voorzien in de verzorging, huisvesting en medische zorg van het kind, en zorg voor onderwijs. Bij scheiding of bijzondere omstandigheden kunnen afspraken over alimentatie en kinderbijslag worden gemaakt of opgelegd door de rechter. De rechten en plichten van ouders kunnen door de wet worden aangepast als het welzijn van het kind daarom vraagt.

In situaties waar het vertrouwen in de opvoeding ernstig ontbreekt of het risico voor het kind groot is, kan de rechtbank maatregelen nemen zoals wijziging of beëindiging van het ouderlijk gezag, ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing. Zie ook: kinderrechten, jeugdbescherming.