oriëntatiepunt

Een oriëntatiepunt is een vastgesteld punt met bekende ligging dat dient als referentie bij navigatie, kaartlezen en geodetische metingen. Het kan een natuurlijk landschapselement zijn, zoals een bergtop of rots, maar meestal is het een kunstmatig markering zoals een paal, kruis, monument of triangulatiepunt. In geodesie en landmeting vormt het punt vaak een controlepunt binnen een netwerk met bekende coördinaten en hoogten.

Doel en gebruik van oriëntatiepunten is het bepalen van positie en richting in het veld, het controleren van de nauwkeurigheid van kaarten en het vereenvoudigen van kaartlezen en planning. Ze worden gebruikt bij routeplanning, terreinwerk, infrastructuurprojecten en bij activiteiten zoals wandelen en oriëntatielopen. In sommige contexten fungeren ze ook als referentiepunten voor GNSS-verbindingen en kaarttoegang.

Typen en kenmerken variëren: natuurlijke oriëntatiepunten hangen af van zichtbaarheid en herkenbaarheid, terwijl kunstmatige punten expliciet zijn aangelegd en gemarkeerd. Belangrijke vereisten zijn duurzaamheid, zichtbaarheid vanaf afstand, en de mogelijkheid om de exacte locatie te verifiëren. Vaak worden ze opgenomen in nationale of regionale geodetische netwerken en zijn hun coördinaten vastgelegd in kaarten en geografische informatiesystemen. In Nederland spelen netwerken zoals het Rijksdriehoekstelsel (RD) een rol; hier kunnen oriëntatiepunten dienen als controlepunten voor positionering en kaartnauwkeurigheid.

Onderhoud en registratie zorgen voor blijvende bruikbaarheid; lokale instanties documenteren de locatie, kenmerken en coördinaten zodat gebruikers betrouwbare referentiepunten hebben voor oriëntatie en metingen.