opvouwen

Opvouwen is het handeling waarbij een object langs één of meerdere vouwlijnen wordt samengevouwen, zodat het in een compactere vorm terechtkomt of een nieuw, meestal kleiner model vormt. Het tegenovergestelde is uitvouwen. De term combineert het voorvoegsel op- met vouwen en duidt op het nader tot elkaar brengen of verkleinen van materiaal voor opslag of transport.

Opvouwen wordt toegepast op veel materialen en in diverse contexten. Bij papier en karton is het essentieel voor verpakking en voor creatieve vormen zoals origami. Bij textiel en kleding bespaart opvouwen opslagruimte, en in de industrie wordt opvouwen toegepast bij het samenstellen van onderdelen, verpakkingen en metalen en kunststof onderdelen.

Technieken variëren van eenvoudige halvervouwen tot complexe meervoudige vouwen langs vooraf gemarkeerde vouwlijnen. In handwerk en mode is precisie belangrijk, terwijl in engineering en productie rekening wordt gehouden met toleranties en materiaaleigenschappen zoals rek, stijfheid en dikte.

Historisch gezien komt opvouwen in veel culturen voor. Origami, de kunst van het vouwen van papier, heeft zijn oorsprong in Japan en heeft wereldwijd invloed gehad. In het Nederlands verwijst opvouwen doorgaans naar het samenklappen voor opslag, terwijl origami zich richt op kunsten en mathematische eigenschappen van vouwen.