oppervlaktewaterlichamen

Oppervlaktewater is het water dat op het aardoppervlak voorkomt en zichtbaar is in natuurlijke en beheerde waterlichamen, zoals rivieren, meren, plassen, kanalen en kust- en zeegebieden. Het onderscheidt zich van grondwater, dat in ondergrondse poriën en lagen ligt. Oppervlaktewater maakt deel uit van de hydrologische cyclus: het wordt gevoed door neerslag en smeltwater, stroomt via afvoeren en lange routes door meren en rivieren, en verdampt terug naar de atmosfeer.

Oppervlaktewater vervult diverse functies. Het levert zoetwater voor drinkwater, irrigatie en industriële toepassingen; het dient als transport-, recreatie- en leefgebied voor talrijke organismen. Daarnaast helpt het bij de regulering van overstromingen en speelt het een cruciale rol in ecosystemen en biodiversiteit. De kwaliteit en kwantiteit van oppervlaktewater beïnvloeden landbouw, volksgezondheid en economische activiteiten.

Beheer en kwaliteit van oppervlaktewater verlopen vaak via wet- en regelgeving en monitoring. De Europese Water Framework Directive streeft naar een goede ecologische en chemische toestand van alle oppervlaktewateren. In veel landen beheren regionale of nationale instanties waterkwaliteit, nemen maatregelen tegen verontreiniging en verbeteren ecologische balans. Belangrijke parameters om de toestand te beoordelen zijn onder meer zuurstofniveau, nutriënten (zoals stikstof en fosfor), chemische verontreinigingen en biologische indicatoren.

Uitdagingen voor oppervlaktewater zijn onder meer de effecten van klimaatverandering, zoals extremere neerslag, overstromingen en langere droogteperioden. Verontreiniging uit landbouw, industrie en stedelijke afvloeiing, biodiversiteitsverlies en de opwarming van waterlichamen vormen ook zorgpunten. Beheersmaatregelen richten zich op integrale waterplanning, infrastructuur voor waterafvoer en vasthoudende zones, en adaptief beleid dat inspeelt op toekomstige variabiliteit.