ontwerpfunctie

Ontwerpfunctie is een term uit de ontwerppraktijk die verwijst naar de functie of het doel die een product, systeem of component moet vervullen in de beoogde gebruiksomgeving. Het beschrijft wat het ontwerp moet doen voor de gebruiker, welk probleem het oplost en onder welke omstandigheden het moet functioneren. De ontwerpfunctie vormt de kern van het functioneel ontwerp en helpt om wensen, context en prestatiecriteria te vertalen naar concrete ontwerpdoelen.

In de ontwerpfase wordt de ontwerpfunctie gebruikt om functionele eisen te formuleren die als basis dienen voor het ontwikkelen van concepten en het evalueren van mogelijke oplossingen. Het scheidt wat het product moet bereiken (de ontwerpfunctie) van hoe het dat precies moet realiseren (de technische oplossing). Door de ontwerpfunctie vroegtijdig expliciet te maken, kunnen ontwerpers prioriteiten stellen, risico’s inschatten en tests richten op de relevante prestaties.

Een ontwerpfunctie wordt doorgaans kort en concreet geformuleerd, bijvoorbeeld in de vorm van een functionele beschrijving: het product moet X kunnen doen onder omstandigheden Y, met prestatieniveau Z, en rekening houdend met randvoorwaarden zoals veiligheid en onderhoud. Voorbeelden: een koffiemachine met ontwerpfunctie om snel en veilig koffie te zetten, gemakkelijk schoon te maken en energiebewust te zijn; een smartphone-app met ontwerpfunctie om taken efficiënt te plannen en te voltooien, ook offline raadpleegbaar en synchroon met de cloud.

Samengevat geeft de ontwerpfunctie aan wat het ontwerp moet bereiken voor de gebruiker en vormt het de basis voor eisen, conceptontwikkeling en evaluatie gedurende het hele ontwerpproces.