onbewoonde

Onbewoonde is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat wordt gebruikt om plaatsen te beschrijven zonder permanente inwoners. Het is het tegenovergestelde van bewonede of bewoonde en komt vaak voor bij geografische aanduidingen zoals eilanden, gebieden en terreinen. In combinatie met een bepaald lidwoord of in het meervoud verschijnt de vorm onbewoonde: het onbewoonde eiland, de onbewoonde gebieden; een onbewoond dorp is ook mogelijk, hoewel men vaker schrijft “een onbewoond eiland”.

De term is afgeleid van het werkwoord bewo­nen, met het voorvoegsel on- dat ontkenning aanduidt. Het bijvoeglijk naamwoord onbewoond is de ongevoegde vorm; vóór een definit artikel of in het meervoud krijgt het de -e-uitgangen, bijvoorbeeld het onbewoonde eiland, de onbewoonde eilanden. In praktijksituaties kan ook de vorm onbewoond toegepast worden, maar in formele of gestandaardiseerde teksten wordt vaak de -e-vorm gebruikt.

Toepassingsgebieden zijn onder meer geografie, cartografie, ruimtelijke planning, natuurbeheer en juridisch taalgebruik. Onbewoonde gebieden komen regelmatig voor bij kaartmateriaal, land- en waterbeheer, en bij archeologie waar aanwijzingen van vroegere bewoning kunnen bestaan zonder huidige residents. De term geeft status aan plekken zonder permanente woning, met mogelijke tijdelijke bewoning, bezoek of exploratie.

Een aantal verwante termen zijn onbewoonbaar (uninhabitable, niet geschikt om te wonen), niet-bewoond en verlaten. Het begrip kan ook relatief zijn: een gebied kan tijdelijk onbewoond zijn, terwijl vervloeiing of migratie op langere termijn kan veranderen.