onbegrijpelijk

Onbegrijpelijk is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat wordt gebruikt om iets te beschrijven dat niet te begrijpen is of niet te begrijpen valt. Het kan verwijzen naar taal, een situatie, gedrag of motieven die voor iemand onduidelijk of raadselachtig zijn. In het Engels wordt het vaak vertaald als incomprehensible of hard to understand.

Etymologie: het woord is opgebouwd uit het voorvoegsel on- (ontkenning) en begrijpelijk, afgeleid van begrijpen. Begrijpelijk zelf betekent 'meteen te begrijpen' of 'duidelijk' en is afkomstig van begrip + -elijk.

Grammatica en inflectie: onbegrijpelijk is een attributief en predicaal bijvoeglijk naamwoord. Voor een zelfstandig naamwoord zonder bepaald lidwoord krijg je bijvoorbeeld: een onbegrijpelijk verhaal. Wanneer het met een bepaald lidwoord wordt gebruikt, krijgt het -e: het onbegrijpelijke verhaal. Vergelijkbare vormen zijn onbegrijpelijker en onbegrijpelijkst.

Gebruik en connotatie: de term wordt veel gebruikt in zowel formele als informele taal. Ze verwijst naar complexe uitleg, cryptische communicatie of onduidelijke motieven. In literaire kritiek, journalistiek en wetenschappelijke teksten markeert onbegrijpelijkheid vaak een gebrek aan helderheid, transparantie of logica.

Voorbeelden: Het blijft onbegrijpelijk waarom hij zo handelde. De handleiding was onbegrijpelijk voor de meeste gebruikers. Het rapport beschuldigt de zaak van onbegrijpelijkheid door tegenstrijdige uitleg en vage terminologie.