odkodowywaniem

Odkodowywanie to proces przekształcania danych lub sygnałów zakodowanych w formę zrozumiałą dla odbiorcy. Jest to odwrotność kodowania i obejmuje działania mające na celu przywrócenie pierwotnej treści lub użytecznych informacji z zakodowanej reprezentacji. Termin wywodzi się od przedrostka od- (cofanie) i polskiego słowa kodować. Odkodowywanie występuje w wielu dziedzinach: informatyce, telekomunikacji, przetwarzaniu multimedialnym oraz w lingwistyce.

W praktyce odkodowywanie polega na zastosowaniu odpowiedniego algorytmu dekodującego, który interpretuje kod, sygnał lub strumień danych i odtwarza pierwotną postać. Często wiąże się z korekcją błędów, synchronizacją oraz dekompresją danych, jeśli były one wcześniej skompresowane. W niektórych kontekstach odkodowywanie obejmuje również odszyfrowywanie zastrzeżonych treści, co w języku polskim bywa rozróżniane jako deszyfrowanie.

Wyróżnia się odkodowywanie bezstratne, gdzie odtworzone dane są identyczne z oryginałem, oraz odkodowywanie stratowe, w którym pewne informacje są tracone w zamian za mniejszą objętość lub wyższą szybkość przetwarzania. Praktycznie dekodery muszą radzić sobie z błędami transmisji, zakłóceniami oraz, w przypadku strumieni wideo lub audio, synchronizacją czasową.

Przykłady zastosowań obejmują odkodowywanie base64 w tekstach, dekompresję plików JPEG i MP3, dekodowanie sygnałów w telekomunikacji oraz odkodowywanie treści w formatach kodowanych QR. W nauce o językach odkodowywanie pomaga także analizować sygnały mowy i tekstowe.