ochtendgebed

Ochtendgebed is een term uit het Nederlandse taalklavier die verwijst naar het ochtendgebed, een gebed of een reeks gebeden die aan het begin van de dag worden gesproken. Het kan plaatsvinden als persoonlijk devotie, in familieverband of als onderdeel van een kerkelijke dienst. In veel Nederlandse en Vlaamse kerkgemeenschappen is het een gebruikelijke ochtendritueel om de dag met een moment van gebed te beginnen.

In liturgische tradities wordt het ochtendgebed vaak geassocieerd met Laudes, een van de zogenaamde uren/bekentenisschappen uit de liturgie van de uren. In deze context omvat het meestal psalmen, een korte lezing uit de Schrift, een of meerdere canticles (zoals het Benedictus), gebeden en vaak een zegen. Katholieke en anglicaanse gemeenschappen kunnen deze vorm in een kerkelijke setting ervaren, terwijl leken vaak een vereenvoudigde versie gebruiken voor thuis- of familiegebed.

In protestantse en hervormde omgevingen is het ochtendgebed doorgaans korter en praktischer, gericht op dankzegging, begeleiding voor de dag, verootmoediging en verzoeken om bescherming en wijsheid. Het wordt vaak thuis gebeden, voordat men de dagelijkse activiteiten hervat, soms met een bijbeltekst of meditatie.

Historisch heeft het ochtendgebed wortels in de vroege christelijke ochtendgebeden en werd het in de middeleeuwen als onderdeel van de monastieke uren verder ontwikkeld. Tegenwoordig bestaan er diverse vormen via gebedenboekjes, devotiëngidsen en digitale apps, aangepast aan persoonlijke of gemeenschappelijke routines. Zie ook onderwerpen als liturgie, Laudes en dagelijkse devotie.