neologismen

Neologismen zijn woorden of uitdrukkingen die relatief nieuw zijn in een taal en nog geen gevestigde positie hebben in de standaardwoordenschat of in brede communicatie. Ze ontstaan vaak als reactie op technologische veranderingen, sociale trends of culturele invloeden en kunnen tijdelijk of blijvend van aard zijn.

Ze ontstaan op verschillende manieren: door afleiding van bestaande woorden (bijv. -eren), samenstelling, of door het lenen van woorden uit andere talen; door calques die letterlijk vertaalde concepten overnemen; en door semantische uitbreiding van bestaande woorden. Daarnaast ontstaan neologismen in korte vormen zoals acroniemen en initialismen, of door blending (hij combineert delen van woorden).

Typen neologismen omvatten coinages die door individuen of bedrijven worden voorgesteld, technologische termen die opkomen met nieuw gebruik (bijv. app, selfie), en geadopteerde leenwoorden. Sommige neologismen zijn onmiddellijk zichtbaar in media en schrift; anderen verspreiden zich langzaam en raken pas op langere termijn ingeburgerd.

Lexicografie en taalonderzoek volgen neologismen met corpora en publicaties. Of ze blijvend zijn, hangt af van frequentie, brede acceptatie en gebruik over tijd. In veel gevallen verdwijnen ze na verloop van tijd of versmelten ze met bestaande woorden.

Etymologie: het woord neologisme komt uit het Grieks: neo- 'nieuw' en logos 'woord' (via het Franse néologisme).