naukowiec

Naukowiec to osoba prowadząca systematyczne i krytyczne badania mające na celu poszerzanie wiedzy w naukach ścisłych i pokrewnych. Etymologia: od nauki + sufiks -owiec. Termin używany w języku polskim od XIX wieku i obejmuje badaczy w różnych dziedzinach: naukach przyrodniczych, formalnych, społecznych i naukach humanistycznych.

Zakres i zadania: Naukowcy projektują i przeprowadzają eksperymenty, gromadzą dane, opracowują teorie, budują modele lub interpretują źródła. Formułują hipotezy, weryfikują je, komunikują wyniki. Pracują w uniwersytetach, instytutach naukowych, centrach badawczych, szpitalach, a czasem w sektorze prywatnym lub laboratoriach rządowych. Często łączą badania z nauczaniem.

Wykształcenie i kariera: Typowa ścieżka to studia wyższe w danej dyscyplinie, często zakończone doktoratem. Badania po doktoracie, granty, prowadzenie niezależnych projektów. Rozwój kariery różni się w zależności od dziedziny i kraju, ale powszechnie obejmuje stanowiska: naukowiec/badacz, starszy naukowiec, profesor lub lider zespołu. Współpraca międzynarodowa i mobilność są powszechne.

Publikacje i etyka: Wyniki udostępniane są w czasopismach opiniowanych, książkach i na konferencjach. Replikowalność, udostępnianie danych i etyczne standardy dotyczące badań z udziałem ludzi, zwierząt lub danych wrażliwych.

Postrzeganie: W języku polskim "naukowiec" to neutralny termin opisowy; potocznie używa się też "badacz" lub bardziej wyspecjalizowanych tytułów (fizyk, chemik, socjolog). Wybitni naukowcy mogą zostać członkami akademii lub otrzymywać nagrody, lecz sam tytuł nie równa się z określonym stanowiskiem.