nanotehnologie

Nanotechnologie is een vakgebied dat zich bezighoudt met de controle en manipulatie van materie op nanoschaal, doorgaans 1 tot 100 nanometer. Op deze schaal kunnen fysische eigenschappen en chemische reactiviteit verschillen van die bij macroscopische materialen, vaak door een groter oppervlak-verhouding en door kwantumeffecten. Nanomaterialen omvatten nanopartikels, nanotubes, nanodraden, quantum dots en nanosheets.

Methoden: Nanotechnologie maakt gebruik van zowel top-down als bottom-up benaderingen. Top-down omvat lithografie en nanoprinting die grotere structuren verkleinen; bottom-up draait om chemische synthese, zelf-assemblage en moleculaire bouwstenen.

Toepassingen: In de geneeskunde worden nanopartikels en nanodevices gebruikt voor gerichte medicijnafgifte, beeldvorming en diagnostiek. In elektronica en fotonica leveren nanomaterialen sensoren, efficiëntere transistors en flexibele elektronica. In energie en milieu spelen nanomaterialen een rol bij batterijen en supercondensatoren, katalyse, zonnecellen en waterzuivering. Daarnaast verbeteren nanocoatings, versterkte materialen en zelfreinigende oppervlakken de duurzaamheid en prestaties van diverse producten.

Veiligheid en regulering: Deeltjes op nanoschaal kunnen andere toxicologische eigenschappen hebben dan bekende materialen, wat aandacht vereist voor blootstelling, milieueffecten en levenscyclusanalyse. Regulering, normen en risicobeoordeling spelen een cruciale rol bij ontwikkeling en acceptatie.

Toekomst: Nanotechnologie ontwikkelt zich snel, met vooruitgang in synthese, karakterisering en integratie in de maatschappij. Realistische toepassingen vergen robuuste productie, kwaliteitscontrole en ethische overwegingen.