naamwoordsvorm

Naamwoordsvorm is een term uit de Nederlandse grammatica die verwijst naar de vorm die een zelfstandig naamwoord of een naamwoordgroep kan aannemen, afhankelijk van de grammaticale functie in de zin. Het betreft de inflectie van het zelfstandig naamwoord en van verwante woorden zoals bijvoeglijke naamwoorden en determiners die samen een naamwoordelijke woordgroep vormen.

Getal en vorm van de vorming: De belangrijkste variatie is getal: enkelvoud en meervoud. Meestal wordt het meervoud gevormd met -en of -s, maar er bestaan talloze uitzonderingen en onregelmatige vormen. Sommige zelfstandige naamwoorden veranderen van klank of krijgen een vocale verandering bij meervoud.

Verkleinwoorden: Een veelgebruikte naamwoordsvorm is het verkleinwoord (diminutief), gevormd met suffixen als -je, -tje, -pje, -etje of -kje, afhankelijk van de laatste klank. Verkleinwoorden kunnen zelf een meervoud hebben en dragen meestal een extra -tje of -tjes in groepsverband.

Bezit en determinering: Bezit wordt doorgaans uitgedrukt met bezittelijke voornaamwoorden (mijn, jouw, zijn, haar) of met de constructie van + zelfstandig naamwoord. Een oud-Latijnse of leenvorm kan in sommige gevallen een -s possessief geven, maar in de moderne standaardtaal komt dit zelden voor.

Casus: Modern Nederlands laat vrijwel geen maar op het zelfstandig naamwoord zien in termen van geval. Voornaamwoorden behouden wel casusverschillen in sommige situaties, maar zelfstandige naamwoorden tonen doorgaans geen distinctieve gevalsvormen.

Samenvattend omvat de naamwoordsvorm getal, verkleinwoorden, bezit en de interactie met determiners en bijvoeglijke naamwoorden. Dialecten en registers kunnen afwijken in precies gebruik en vorm.