misdaad

Misdaad is een verzamelterm voor feiten die door de strafwet als ongeoorloofd en strafbaar zijn aangemerkt. De precieze definitie verschilt per land en rechtsstelsel, maar omvat doorgaans geweld, diefstal, fraude en moord. In veel systemen wordt een onderscheid gemaakt tussen misdrijven (ernstige strafbare feiten) en overtredingen of delicten (lichtere strafbare feiten). De bestuurlijke en juridische behandeling van misdaden varieert afhankelijk van de zwaarte van de straf en de omstandigheden van het delict.

Criminologie bestudeert misdaad en criminaliteit en zoekt inzicht in oorzaken, patronen en gevolgen. Theorieën richten zich op individuele factoren (impuls, opvoeding, mentale gezondheid) en sociale factoren (armoede, werkgelegenheid, sociale binding, omgevingsontwerp). Routinetheorie benadrukt dat misdaad vaker voorkomt wanneer een geschikt doel aanwezig is, een gebrek aan toezicht, en de afwezigheid van voldoende beveiliging.

Misdaadstatistieken worden verzameld uit politierapporten, justitiële dossiers en slachtofferonderzoek. Ze geven inzicht in trends maar zijn afhankelijk van meldingsbereidheid en interpretatie door autoriteiten; de zogenaamde donkergang van ongeregistreerde delicten blijft vaak onzichtbaar.

Preventie en beleid richten zich op detentie, bestrijding van recidive, en maatschappelijke interventies zoals onderwijs, werkgelegenheid en buurtverbetering. Effectieve aanpak vraagt meestal integrale samenwerking tussen politie, justitie, zorg en sociale diensten.