mineralenzuur

Mineralenzuur verwijst naar een groep anorganische zuren die waterstof bevatten en in water volledig of grotendeels ioniseren tot H+. Deze zuren worden geproduceerd uit mineralen en onderscheiden zich van organische zuren, die koolstof bevatten. Mineralenzuren zijn over het algemeen sterke elektrolyten en spelen een cruciale rol in industrie en laboratoriumtoepassingen.

Veelvoorkomende voorbeelden van mineralenzuren zijn zoutzuur (HCl), zwavelzuur (H2SO4), salpeterzuur (HNO3) en fosforzuur (H3PO4). Daarnaast behoren fluorwaterstoffluoride (HF), waterstofbromide (HBr), waterstofjodide (HI) en perchloorzuur (HClO4) tot deze groep. Onder de mineralenzuren worden vaak twee categorieën onderscheiden: binare zuren (zeg maar de eenvoudige HX-verbindingen zoals HCl, HF, HBr, HI) en oxozuren (zoals H2SO4, HNO3, H3PO4, HClO4), die bestaan uit zuurrestgroepen gevormd door zuurstof gekoppeld aan een niet-metaal.

Eigenschappen van mineralenzuren variëren per stof. De meeste zijn corrosief en reageren heftig met water en veel andere stoffen. Sterke mineralenzuren dissociëren volledig in water, waardoor het oplossingsmedium zeer goed geleid. Concentraties en temperatuur beïnvloeden de reacties en de mate van agressie, waarbij zwavelzuur bijvoorbeeld ook als dehydrerende stof kan optreden. Toepassingen zijn onder meer productie en zuivering van chemicaliën, pH-regeling, reiniging en metallische bewerking (zoals het etsen of ontvetten), vervanging van voedingsstoffen in de industrie (bijv. fosforzuur in meststoffen) en glas- of elektronische toepassingen (zoals HF bij glasbewerking).

Productie en veiligheid: mineralenzuren worden industrieel geproduceerd via processen als de contact- en Ostwald-processen, of door reactie van minerale grondstoffen met zuren. Ze vereisen strikte veiligheidsmaatregelen vanwege hun corrosieve eigenschappen en de risico’s bij inhalatie of contact. Opslag gebeurt in geschikte materialen en onder passende ventilatie; morsen worden geneutraliseerd en afval valt onder milieuregels.