menstruatiestoornissen

Menstruatiestoornissen zijn afwijkingen in het patroon van de menstruatie, zoals veranderingen in frequentie, duur, hoeveelheid bloed of bijbehorende pijn. Ze komen vaak voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd en kunnen tijdelijk of chronisch zijn. In de meeste gevallen gaat het om functionele verschijnselen, maar soms wijst het op een onderliggende aandoening die medische aandacht vereist.

Belangrijke typen zijn onder meer: dysmenorroe (pijnlijke menstruatiekrampen), vaak gepaard gaand met hoofdpijn en misselijkheid; primair dysmenorroe ontstaat zonder aantoonbare afwijking, secundair dysmenorroe heeft een onderliggende oorzaak zoals endometriose of fibromen. Menorragie verwijst naar overmatig of langdurig bloedverlies; amenorroe is afwezigheid van menstruatie. Oligomenorroe en polymenorroe verwijzen naar onregelmatige cycli of onvoorspelbare tussenpozen tussen menstruaties. Metrorragie duidt op bloedingen buiten de normale cyclus.

Oorzaken zijn onder meer hormonale disbalans, aandoeningen zoals PCOS, schildklierproblemen, fibromen, adenomyose of endometriose, zwangerschap en de menopauze. Levensstijl, extreme sport, gewichtsveranderingen en bepaalde medicijnen kunnen eveneens een rol spelen.

Diagnose vindt vaak plaats via anamnese en lichamelijk onderzoek, aangevuld met zwangerschapstest, bloedonderzoek en beeldvorming (bijvoorbeeld een echo). Soms is een endometriumbiopsie nodig, zeker bij onverklaarde bloedingen of bij ouderen.

Behandeling is afhankelijk van de oorzaak en de symptomen. Pijn kan worden verlicht met NSAID’s; hormonale therapieën (zoals gecombineerde anticonceptie of progestageen) kunnen de cyclus reguleren. Tranexaminezuur kan helpen bij hevige bloedingen. Voor aandoeningen zoals endometriose of fibromen bestaan gerichte behandelingen, variërend van medicatie tot chirurgie. Levensstijlaanpassingen, zoals een gezond gewicht, regelmatige beweging en stoppen met roken, kunnen de klachten verbeteren.

Over het algemeen zijn veel menstruatiestoornissen behandelbaar en kunnen klachten aanzienlijk verminderen. Bij aanhoudende of hevige klachten is raadpleegbaarheid bij huisarts of gynaecoloog aanbevolen.