luchtwegtransmissie

Luchtwegtransmissie is de overdracht van infectieziekten via de ademlucht. Hierbij worden ziekteverwekkers zoals virussen of bacteriën door uitgeademde lucht in de longen of op mucosa van een andere persoon gebracht. De term verwijst vooral naar overdracht via aerosolen en druppels die in de lucht worden uitgezonden door een geïnfecteerd individu en vervolgens worden ingeademd of rechtstreeks op slijmvliezen terechtkomen.

Er bestaat een onderscheid tussen grotere druppels (>5–10 micrometer) die kort afstand vallen en minder ver reizen, en aerosolen of fijne deeltjes (<5 micrometer) die langer in de lucht blijven hangen en dieper kunnen inademen. Infectieuze agentia worden uitgescheiden bij hoesten, niezen, spreken of zingen; hun viabiliteit en hoeveelheid uitgeademde deeltjes hangen af van het pathogeen en de gastheer. In ruimten met beperkte ventilatie kunnen aerosolen lang circuleren.

Factoren die de luchtwegtransmissie beïnvloeden zijn onder meer ventilatie en luchtverversing, filtratie (bijv. HEPA), luchtcirculatiepatronen, temperatuur en luchtvochtigheid, aanwezigheid van meerdere personen, en de duur van blootstelling. De opkomst van intensieve ventilatie en luchtreiniging kan de kans op overdracht verkleinen.

Voorbeelden van ziekteverwekkers met luchtwegtransmissie zijn SARS-CoV-2, influenzavirussen en tuberculosebacterie. De bijdrage van langeafstandsluchttransmissie varieert per ziekte en setting; in sommige gevallen speelt ook korteafstandsdruppeloverdracht een rol. Snelheids- en stasis van airflow beïnvloeden verspreiding.

Preventie omvat adequate ventilatie en luchtverversing, gebruik van mond-neusmaskers, filtratie of luchtreiniging, en waar mogelijk ventilatie-indicatoren zoals CO2-monitoring. Vaccinatie tegen relevante pathogenen vermindert de kans op overdracht.