leeftijdswaarderingen

Leeftijdswaarderingen is het proces waarbij waarde, status of geloofwaardigheid aan personen of groepen wordt toegekend op basis van leeftijd. In het Nederlands wordt de term gebruikt in sociologisch en beleidsmatig debat om zowel expliciete waarderingen, zoals wettelijke leeftijdsgrenzen, als impliciete vooroordelen die samenhangen met leeftijd te beschrijven. De term staat dichtbij begrippen als leeftijdsdiscriminatie en leeftijdsclassificatie, maar legt de nadruk op de waarde die aan leeftijd wordt toegekend.

Toepassingen komen in meerdere domeinen voor. In beleid en wetgeving ontstaan leeftijdswaarderingen via leeftijdsgrenzen voor stemrecht, rijbevoegdheid, verzekering of pensioenrechten. In media en cultuur spelen beelden van leeftijd en jong of oud een rol in wat als normaal of wenselijk wordt gezien. In marketing en economie beïnvloeden leeftijdswaarderingen productontwikkeling, doelgroepsegmentatie en prijsstelling (bijvoorbeeld seniorenkortingen of leeftijdsgerelateerde aanbiedingen). In de gezondheidszorg en economie kunnen uitkomsten worden gewogen naar leeftijd, bijvoorbeeld in kosteneffectiviteitsanalyses waar maatschappelijke waarde van gezondheidsinterventies kan variëren met leeftijd.

Kritiek op leeftijdswaarderingen draait om leeftijdisme en de mogelijkheid dat bevooroordeelde aannames beleidsbeslissingen sturen. Onvrijwillige generalisaties kunnen individuele omstandigheden uit het oog verliezen en leiden tot uitsluiting of stereotypering. Voorstanders wijzen op het nut van leeftijdsgebonden normen ter bescherming van minderjarigen of kwetsbare ouderen, maar benadrukken dat dergelijke normen zorgvuldig moeten worden bewaakt om discriminatie te voorkomen.

Zie ook: leeftijdsdiscriminatie, leeftijdsclassificatie, leeftijdsgebaseerde beleidsvorming.