landverandering

Landverandering is het proces waarbij het oppervlak van het land verandert in fysische kenmerken, vegetatiebeeld, waterhuishouding of gebruik. Het begrip wordt in de geografie en aardwetenschappen gebruikt om zowel natuurlijke als antropogene veranderingen te beschrijven. Vaak worden twee vormen onderscheiden: veranderingen in landdekking (landcover) en veranderingen in landgebruik (land use).

Biotische en abiotische natuurlijke processen dragen bij aan landverandering: erosie en sedimentatie, verplaatsing van zand en klei, herverdeling van sedimenten door rivieren, verwering, vulkanische activiteit, tektonische bewegingen en zeespiegelstijging. Klimaatverandering kan processen zoals permafrostafsmelten en toegenomen bosbranden versterken.

Menselijke activiteiten veroorzaken ook grote veranderingen: ontbossing, stedelijke uitbreiding, landbouwdrainage, intensieve landbouw, mijnbouw en reconstructie van rivieren, waterbeheer en dammen, veen- en bodemmijnbouw. Veranderingen in irrigatie, verbruik van grondstoffen en toeristische ontwikkeling dragen bij aan oppervlakteveranderingen.

Effecten: veranderingen in bodemkwaliteit, waterbeschikbaarheid, biodiversiteit en koolstofopslag; verschuivingen in overstromings- en droogtegevoeligheid; landschapsveranderingen en risico’s voor infrastructuur, cultuurhistorisch erfgoed en menselijke veiligheid.

Monitoring en mitigatie: landverandering wordt gevolgd met afstandsmeting op afstand (remote sensing), GIS en landgebruiksanalyse. Beleid en beheer richten zich op duurzaam landgebruik, bodembehoud, herbebossing, erosiebestrijding en herstel van ecosystemen; ruimtelijke planning en waterbeheer spelen een rol bij adaptatie aan klimaatverandering.

Zie ook: Landgebruik, Bodemuitputting, Landschapsverandering.