kwartszandsteen

Kwartszandsteen is een clastisch sedimentair gesteente dat vrijwel volledig uit kwarts bestaat. Het kwartsgehalte ligt doorgaans boven de 85 procent, terwijl de overige bestanddelen bestaan uit kleine hoeveelheden andere mineralen en uit het cement dat de korrels aan elkaar bindt, meestal siliciumdioxide (siliceus cement) of calcietcement. De korrels hebben meestal zandgrote afmetingen.

Het ontstaat uit kwartsrijk zand dat zich heeft afgezet in omgevingen zoals stranden, duinen, rivieren en delta’s. Door diagenese worden de zandkorrels samengeperst en aan elkaar bevestigd door een cementlaag. Siliceus cement is veel voorkomend, maar kalkcement kan ook voorkomen, waardoor het gesteente harder wordt en de porositeit kan afnemen.

Kenmerken van kwartszandsteen zijn onder meer de regelmatige, vaak goed afgeronde zandkorrels en een relatief uniforme sortering. De kleur kan variëren van wit tot grijs, geel of rood, afhankelijk van de cementering en eventuele verontreinigingen. De porositeit en permeabiliteit zijn variabel: bij weinig cement is de porositeit doorgaans hoger, terwijl sterke cementering de porosieelepermeabiliteit kan verlagen.

Toepassingen en belang: vanwege de chemische stabiliteit en hardheid wordt kwartszandsteen gebruikt als bouwmateriaal en als slijtagemateriaal. In de geologie wordt het ook beschouwd als een geschikte reservoirsteen voor aardolie en aardgas wanneer de porositeit en doorsijpeling voldoende zijn. Het beheerst de karakteristieke eigenschappen van zandsteen in sedimentaire successies en markt-geologie.

Wereldwijd komt kwartszandsteen in talrijke sedimentaire formaties voor en onderscheidt het zich van andere zandstenen door het hoge kwartspercentage. Het type cement en de mate van cementering bepalen zijn mechanische eigenschappen en toepassing.