kwaliteitsschecks

Kwaliteitsschecks, ook wel kwaliteitscontroles genoemd, zijn systematische evaluaties die nagaan of een product, dienst of proces voldoet aan vastgestelde eisen en normen. Ze dienen om afwijkingen vroegtijdig te detecteren en de kwaliteit van de uiteindelijke opbrengst te waarborgen. Kwaliteitsschecks komen voor in verschillende sectoren, waaronder productie, dienstverlening, software en bouw, en maken deel uit van bredere kwaliteitsmanagementsystemen.

Vormen van kwaliteitsschecks omvatten onder meer inkomende kwaliteitscontrole (controle van ontvangen materialen), in-process of doorlooptcontrole, en eindcontrole (acceptatie van het voltooide product). Ook kunnen steekproefsgewijze controles en geautomatiseerde tests worden toegepast. De werkzaamheden berusten doorgaans op criteria, normen en meetbare indicators, vaak vastgelegd in checklists en testprocedures.

Belangrijke onderdelen van een kwaliteitsscheck zijn het definiëren van criteria, het vastleggen van waarnemingen en metingen, het registreren van afwijkingen en het nemen van corrigerende maatregelen. De uitvoering vereist duidelijke verantwoordelijkheid, planning en documentatie. In veel organisaties wordt kwaliteitsscheck gecombineerd met continue verbetering via PDCA, Six Sigma of Lean-principes.

Veelgebruikte normen en referenties zijn ISO 9001, ISO/IEC 17025 en sector-specifieke normen. De voordelen van kwaliteitsschecks zijn onder andere vroegtijdige detectie van defecten, minder kosten door afkeur en herwerk, betere naleving van regelgeving en hogere klanttevredenheid. Nadelen zijn onder meer de kosten en inspanning die nodig zijn voor opzet en onderhoud, en de kans op verkeerde conclusies bij onvoldoende criteria of onnauwkeurige steekproeven.