kristalpunten

Kristalpunten is een begrip uit de kristallografie dat verwijst naar de discrete posities in een kristalrooster waar de herhaling van atomen, ionen of moleculen plaatsvindt onder de translatie-symmetrie van het rooster. Samen met een basis of motief die aan elk kristalpunt kan zijn gekoppeld, vormen deze punten het kristalrooster of de Bravais-lattice van een materiaal.

Wiskundige beschrijving: In drie dimensies kan elk kristalpunt worden geschreven als R = n1 a1 + n2 a2 + n3 a3, waarbij a1, a2 en a3 de drie lineaire basisvectoren van het rooster zijn en n1, n2 en n3 gehele getallen zijn. De verzameling kristalpunten vormt de roosterstructuur. Een cel kan primitief zijn of centering vertonen (bijv. lichaam-gecentreerd, vlakken-gecentreerd), waardoor per cel meerdere kristalpunten voorkomen.

Motief en symmetrie: Aan elk kristalpunt kan een motief (een atoomgroep) worden geplaatst. De combinatie van de posities van kristalpunten en het motief bepaalt de ruimtelijke ordening en de symmetrie van de kristallijne stof. Verschillende kristalroosters worden klassiek onderverdeeld in elf Bravais-lattices en tientallen ruimtegroepen, afhankelijk van centering en symmetrie-operaties.

Toepassingen: Kristalpunten spelen een centrale rol bij röntgendiffractie, elektronen diffractie en EBSD, omdat de interactie van straling met de kristallijne orde gerelateerd is aan de positie en symmetrie van deze punten. Analyse van diffractiepatronen levert informatie over lattice parameters, atomaire posities en de structuur van het materiaal.

Zie ook: Bragg's wet, Bravais-lattices, reciprocal lattice, kristaldefecten.