kredietwaardigheidsbeoordeling

Kredietwaardigheidsbeoordeling is het proces waarbij een financiële instelling de waarschijnlijkheid inschat dat een aanvrager een lening of krediet overeenkomstig afspraken terugbetaalt. Het doel is om kredietrisico te kennen, een passend kredietbedrag en -tarief te bepalen en voorwaarden zoals zekerheden of borgstellingen vast te stellen.

Methoden en data: Veel gebruikte benaderingen zijn scoringmodellen die op historische betalingsgedrag, inkomen en schulden zijn gebaseerd, aangevuld met niet-financiële factoren. Bij bedrijfsleningen worden ook financiële ratio's en kasstroomanalyses toegepast. In de praktijk komen concepten als waarschijnlijkheid van wanbetaling (PD), verlies bij wanbetaling (LGD) en blootstelling bij wanbetaling (EAD) voor, zeker in relatie tot Basel II/III en IFRS 9. Gegevensbronnen omvatten interne dossiers (betalingsgeschiedenis, huidige openstaande schulden) en externe bronnen zoals kredietbureaus (in Nederland bijvoorbeeld BKR, en internationaal Experian/Equifax), bedrijfsinformatie en macro-economische indicatoren.

Proces en uitkomsten: Het proces omvat aanvraag en verificatie van gegevens, scoring of modellering, en een mogelijk handmatige beoordeling. Op basis hiervan wordt een besluit genomen over kredietverlening, de voorwaarden en de rente, en wordt de klant geïnformeerd. Daarna volgt monitoring en periodieke herbeoordeling gedurende de looptijd van het krediet.

Regulering en beperkingen: Kredietwaardigheidsbeoordeling valt onder wet- en regelgeving rondom privacy (AVG/GDPR), consumentenbescherming en gelijke behandeling. Banken zijn vaak verplicht tot modelvalidatie en transparante verslaggeving. Beperkingen zijn onder meer datavaliditeit en modelrisico, bias, en veranderende economische omstandigheden die kredietwaardigheid kunnen beïnvloeden.

Doelgroepen: De term geldt zowel voor particulieren als voor bedrijven. Voor particulieren gaat het meestal over consumptieleningen, hypotheken en creditcards; voor ondernemingen over bedrijfsleningen, kredietlijnen en sureties. De beoordeling kan leiden tot verschillende kredietlimieten, rentepercentages en terugbetalingsvoorwaarden.