kostenprestatieindex

Kostenprestatie-index (KPI) is een metriek die in project- en operationeel management wordt gebruikt om de kostenefficiëntie van een project of proces te beoordelen. Het meet de verhouding tussen de verdiende waarde van het uitgevoerde werk en de feitelijke kosten die hiervoor zijn gemaakt. In de literatuur en praktijk komt vaak de term Cost Performance Index (CPI) uit Earned Value Management (EVM) voorbij.

Berekening: CPI = EV / AC. EV staat voor verdiende waarde (de budgettaire waarde van het uitgevoerde werk); AC zijn de werkelijk gemaakte kosten. Voorbeeld: als EV = 80 en AC = 100, dan CPI = 0,8, wat wijst op een kostenoverschrijding van 20%. Een CPI van 1,25 duidt op kosten onder het budget voor het uitgevoerde werk.

Interpretatie en toepassingen: Een CPI groter dan 1 geeft aan dat de werkelijke kosten lager zijn dan de verdiende waarde; een CPI van 1 betekent budgetneutraal; een CPI kleiner dan 1 duidt op overschrijding. De index wordt veel toegepast in bouw, productie, IT-projecten en andere omgevingen met Earned Value Management. Vaak wordt zij gevormd naast de planningsprestatie-index (SPI) om tijds- en kostenprestaties tegelijk te volgen.

Beperkingen en kanttekeningen: De nauwkeurigheid van de KPI hangt sterk af van de definities van verdiende waarde en werkelijke kosten, en van de betrouwbaarheid van voortgangsmetingen. Veranderingen in scope, schattingen of omzetting van percentuele voltooiing kunnen CPI beïnvloeden. CPI is niet automatisch voorspellend en moet worden geïnterpreteerd in combinatie met andere indicatoren zoals SPI en risicobeoordelingen.

---