koniunktura

Koniunktura to termin używany w ekonomii do opisania ogólnego stanu gospodarki w krótkim okresie, zwłaszcza tempa wzrostu gospodarczego, aktywności produkcyjnej, popytu i zatrudnienia. Pojęcie obejmuje fluktuacje koniunkturalne, czyli cykl koniunkturalny, składający się z faz ożywienia, szczytu, spowolnienia (czasem recesji) i ponownego ożywienia.

Najważniejszym założeniem jest, że koniunktura dotyczy krótkoterminowych wahań wokół długookresowego trendu gospodarczego, a nie długoterminowej potencjalnej produkcji. W praktyce koniunkturę ocenia się na podstawie zestawu wskaźników: PKB i jego dynamika, produkcja przemysłowa, sprzedaż detaliczna, inwestycje, zatrudnienie i bezrobocie, ceny i inflacja, a także wskaźniki nastrojów przedsiębiorstw i konsumentów. Wskaźniki prowadzące (leading indicators) mogą sygnalizować zbliżające się ożywienie lub spowolnienie.

Koniunktura jest kształtowana przez czynniki popytu (konsumpcja, inwestycje, eksport), czynniki podażowe (koszty pracy, surowce, technologia) oraz politykę gospodarczą (monetarną i fiskalną). W Polsce pojęcie to często używane jest w analizach GUS, Narodowego Banku Polskiego i instytucji badawczych do opisu aktualnej koniunktury i prognoz. Zrozumienie koniunktury wymaga uwzględnienia zarówno krajowych, jak i globalnych uwarunkowań gospodarczych.