klinoptiloliet

Klinoptiloliet is een natuurlijk zeolietmineraal uit de groep hydraataaluminosilicaten. Het bestaat uit een drie-dimensionaal raamwerk van SiO4- en AlO4-tetraëders die met zuurstofatomen aan elkaar zijn gekoppeld. De aluminium tetraëders geven het raamwerk een negatieve lading, die wordt gecompenseerd door uitwisselbare kationen zoals natrium, kalium en calcium. Hierdoor heeft klinoptiloliet een hoge cationenuitwisselingscapaciteit en een vochtige, waterhoudende structuur. Het mineraal is relatief thermisch stabiel en verliest water bij verhitting, waardoor de porie- en kanaalstructuur toegankelijk blijft voor kleine moleculen en ionen.

Klinoptiloliet komt wereldwijd voor in vulkanische as- en tuflagen. Het vormt zich in zeolietrijke sedimenten en treft men vaak aan in combinatie met andere zeolietmineralen zoals heulandiet. Belangrijke afzettingen liggen in Midden- en Oost-Europa, Turkije, delen van Noord- en Zuid-Amerika, en delen van Azië. De kristalvorm en het minerale volume variëren afhankelijk van de geologische omgeving.

Toepassingen: vanwege de hoge CEC en de selectieve adsorptie voor ammonium, sommige zware metalen en bepaalde organische verbindingen wordt klinoptiloliet veel gebruikt in water- en afvalwaterbehandeling, bodembeheer en luchtzuivering. Daarnaast wordt het toegepast als additief in diervoeding om afzetting van mycotoxinen te verminderen, en als katalysatorondersteuner in chemische processen. In milieu- en chemische toepassingen dient het ook als adsorbens voor gaszuivering en scheidingstoepassingen.