klankmatig

Klankmatig is een bijvoeglijk naamwoord uit het Nederlands dat betrekking heeft op de klank en geluidspatronen van taal, en daarmee op aspecten die losstaan van de betekenis. Het woord bestaat uit klank (geluid) en -matig, een achtervoegsel dat “achtig/waardevol” aanduidt.

In de linguïstiek en literatuur wordt klankmatig vaak gebruikt om aan te geven dat de aandacht ligt op phonologische of auditieve kenmerken in plaats van op de semantiek. Voorbeelden van klankmatige fenomenen zijn klankrealisatie, prosodie, rijm, alliteratie en assonantie, maar ook opnamering of onomatopeeë. In tekstueel en communicatief onderzoek kan een klankmatige benadering het effect van geluid op de ervaring van een woord of uiting benadrukken.

Het begrip fungeert als contrast met benaderingen die vooral naar betekenis, inhoud of referentie kijken. Door te verwijzen naar klankmatige eigenschappen kan men de rol van geluid in creatief taalgebruik, reclame, poëzie en gesproken interactie expliciteren. In die context kan klankmatig ook verwijzen naar het ontwerp van taaluitingen waarbij de auditieve indruk een cruciale rol speelt, zoals in mascotte- of merktaal en in poëtische structurering.

Zie ook onderwerpen als klanknabootsing, klanksymboliek en onomatopee, die alle rechtstreeks met geluidsaspecten van taal te maken hebben. Over het algemeen biedt klankmatig een analytische lens om te begrijpen hoe geluid en klankstructuur betekenis en ervaring mede vormgeven.