investeringsfondsen

Investeringsfondsen zijn beleggingsvehikels die geld van vele beleggers samenbrengen en investeren in een gediversifieerde portefeuille van activa, zoals aandelen, obligaties en onroerend goed. Beleggers verkrijgen aandelen of units in het fonds, waardoor hun rendement afhankelijk is van de prestaties van de onderliggende portefeuille. Een fonds kent doorgaans een beheerorganisatie en, bij UCITS- en vergelijkbare fondsen, een bewaarder (depositor) die de activa bewaart, en een administrator die de administratie verzorgt. Het beheer en toezicht zijn bedoeld om transparantie, verantwoording en risicobeheersing te waarborgen.

Er bestaan verschillende typen investeringsfondsen. UCITS-fondsen zijn gereglementeerde Europese fondsen met strikte regels over risicospreiding, liquiditeit en transparantie. Open-end fondsen laten bij in- en uitstappen de mogelijkheid tot snelle wisseling van participaties; bij closed-end fondsen worden aandelen vaak op de beurs verhandeld en de aantallen zijn beperkt. Daarnaast zijn er niet-UCITS fondsen (zoals sommige hedge funds en private equity) en beursgenoteerde fondsen zoals ETF's die op een beurs verhandeld worden.

Organisatie en toezicht variëren, maar in Nederland vallen veel beleggingsfondsen onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en, met de bewaarneming van activa, de bank of depositary. Op Europees niveau regelen UCITS-fondsen de UCITS-richtlijn en toezicht via ESMA. Het doel is onder meer beleggersbescherming, transparantie over beleggingsbeleid, risico's en kosten.

Kosten vormen een belangrijk onderdeel van het investeringsrendement. Fondsen brengen meestal een beheerfee (management fee) en operationele kosten in rekening; soms zijn prestatievergoedingen of verkoopkosten van toepassing. De totale kosten worden vaak uitgedrukt als een jaarlijks kostenpercentage (TER/OCF).

Voor beleggers bieden investeringsfondsen kansen op diversificatie, professionele blootstelling aan internationale markten en, bij UCITS-fondsen, relatief hoge liquiditeit. Risico’s omvatten marktrisico, valutarisico, liquiditeitsrisico en beheersrisico. Bij selectie spelen het beleggingsbeleid, de risicograad, de kosten en de trackrecord een belangrijke rol.