initiaalwoorden

Initiaalwoorden zijn afkortingen gevormd uit de eerste letters van de woorden in een uitdrukking of titel. Ze fungeren als compacte aanduiding voor een lange of complexe naam en vormen als een geheel eenheid in de tekst. In het Nederlands wordt vaak onderscheid gemaakt tussen initiaalwoorden die afzonderlijke letters spellen en akroniemen die als een woord klinken.

Er zijn twee hoofdtypes. Initiaalwoorden die uitgesproken worden als losse letters (initialismen) en akroniemen die als een woord luiden. In de praktijk worden veel initiaalwoorden in het Nederlands nog steeds uitgesproken letter voor letter, zoals BTW (belasting over de toegevoegde waarde), ANWB (Algemene Nederlandse Wielrijders Bond) en VVD (Vrijheid en Democratie). Sommige woorden ontstaan echter zo dat ze als een woord worden uitgesproken of als leenwoord worden opgenomen, bijvoorbeeld laser (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) of scuba (Self-Contained Underwater Breathing Apparatus).

Orthografie en gebruik. Initiaalwoorden worden doorgaans in hoofdletters geschreven en zonder punten, zoals BTW of ANWB. Oudere bronnen gebruikten soms punten tussen de letters (B.T.W.). In teksten kan bij eerste vermelding de volledige vorm worden genoemd, gevolgd door de afkorting tussen haakjes; daarna volstaat meestal alleen de afkorting. Sommige initiaalwoorden zijn zo ingeburgerd dat ze als gewone woorden functioneren en in de lopende tekst met kleine letters geschreven kunnen worden (radar,laser in het algemeen; afhankelijk van taalpraktijk en stijlregel).

In het Nederlands dienen initiaalwoorden vooral als praktisch middel om lange termen te vervangen en tekst overzichtelijk te houden, zeker in vaktaal, media en officiële communicatie. Zie ook afkorting, acroniem en initialisme.