inferentieel

Inferentieel is een term die verwijst naar redeneren en methoden die gericht zijn op het doen van conclusies buiten de waargenomen data, gebaseerd op waarschijnlijkheid. In de statistiek wordt onderscheid gemaakt tussen beschrijvende en inferentiële statistiek: inferentiële statistiek gebruikt steekproeven om uitspraken te doen over populaties en parameters.

Bij inferentie gaat het om het onderscheid tussen populatieparameters en steekproefstatistieken, en om het kwantificeren van onzekerheid bij deze uitspraken via verdeling van steekproefresultaten. Door middel van puntenschattingen en intervalschattingen (bijv. betrouwbaarheidsintervallen) wordt aangegeven welke waarden plausibel zijn en hoe precies de schatting is.

Veelvoorkomende inferentiële technieken zijn estimatie, hypothese toetsen, regressie en variantieanalyses zoals ANOVA. De benadering kan frequentistisch zijn, waarbij p-waarden, toetsstatistieken en betrouwbaarheidsintervallen centraal staan, of Bayesian, waarin vooroordelen (prior) en posterior verdelingen een rol spelen. Ze dienen hetzelfde doel: generalisatie van bevindingen en kwantificering van onzekerheid.

Belangrijke randvoorwaarden zijn representatieve steekproeven, onafhankelijkheid van observaties en correcte modelkeuzes. Schattingen en inferenties kunnen vertekend raken door biased steekproeven, ontbrekende waarnemingen, kleine steekproeven of misspecificeerde modellen.

Inferentiële statistiek dient ter generalisatie van resultaten en het kwantificeren van onzekerheid, in tegenstelling tot descriptieve statistiek die data beschrijft zonder verdere generalisatie. Toepassingen bevinden zich in wetenschappelijk onderzoek, peilingonderzoek, experimentele studies en beleidsontwikkeling.